Makanan Tradisi Kaum Kadazan. Foto : blogsanasini |
Makanan kaum Kadazan merupakan identiti dan pengenalan bagi kaum Kadazan. Masyarakat Kadazan dusun memiliki pelbagai hidangan yang unik. Hidangan-hidangan ini biasanya banyak disediakan di musim perayaan seperti Pesta Kaamatan yang dirayakan setiap tahun iaitu 30 dan 31 Mei.
Selain pada hari perayaan, suku kaum Kadazan dusun yang tinggal di kampung, masih mengamalkan cara masakan atau hidangan secara tradisional ini secara harian. Selain itu ia juga menjadi hidangan istimewa bagi acara istimewa seperti perkahwinan dan majlis lain di adakan oleh suku kaum Kadazan dusun.
Selain pada hari perayaan, suku kaum Kadazan dusun yang tinggal di kampung, masih mengamalkan cara masakan atau hidangan secara tradisional ini secara harian. Selain itu ia juga menjadi hidangan istimewa bagi acara istimewa seperti perkahwinan dan majlis lain di adakan oleh suku kaum Kadazan dusun.
Makanan tradisi suku kaum Kadazan dusun terdiri daripada pelbagai jenis kerana keadaan semulajadi bentuk muka buminya banyak membekalkan sumber pencarian makanan.
Antara makanan tradisi yang terkenal di kalangan kaum Kadazan dusun ialah Hinava, Noonsom, Pinasakan, Bosou, dan Sup Manuk Lihing. Makanan-makanan ini dapat disediakan dengan pelbagai cara mengikut kebiasaan amalan tradisi Kaum Kadazan dusun. Terdapat juga makanan lain bagi masyarakat Sabah seperti Ambuya.
a) Butod
Antara makanan tradisi yang terkenal di kalangan kaum Kadazan dusun ialah Hinava, Noonsom, Pinasakan, Bosou, dan Sup Manuk Lihing. Makanan-makanan ini dapat disediakan dengan pelbagai cara mengikut kebiasaan amalan tradisi Kaum Kadazan dusun. Terdapat juga makanan lain bagi masyarakat Sabah seperti Ambuya.
a) Butod
Butod yang dimakan. Foto : ummuhatul |
Butod adalah sejenis ulat yang hidup di dalam pokok rumbia yang telah reput. Butod biasanya memakan batang rumbia yang reput.
Bagi penggemar makanan exzotik, makanan seperti ulat rumbia ini adalah makanan yang istemewa kerana mempunyai khasiat protien yang tinggi. Proses untuk mendapatkan ulat rumbia ini bukanlah mudah kerana pokok rumbia mestilah ditebang terlebih dahulu untuk dijadikan tempat bertelur oleh "indungnya" .
Butod bolehlah dimakan mentah-mentah tetapi harus dibersihkan terlebih dahulu atau dimasak. Biasanya butod akan ditumis dengan minyak sehingalah garing. Butod yang telah dimasak sangat sedap dihidangkan dengan nasi panas atau bagi kebiasaan kaum kadazan dusun butod seringkali dijadikan "pusas" dalam upacara keramaian.
b) Hinava
b) Hinava
Hinava yang menjadi hidangan kaum Kadazan. Foto : resepimomogunrungus |
Hivana biasanya merupakan hidangan istimewa semasa Tadau Kaamatan. Selain itu ia juga menjadi hidangan istimewa pada majlis-majlis penting lain seperti bagi perkahwinan, pertunangan dan lain-lain.
Istilah Hinava merujuk kepada masak tanpa menggunakan api.
Hinava hanya perlu membersihkan daging ikan tersebut dengan air laut,dan ramuan lain seperti limau,lada dan sebagainya.
Hinava dihasilkan daripada isi ikan yang dicampurkan dengan biji buah bambangan yang telah diparut. Terdapat pelbagai variasi resipi untuk membuat hinava. Ada yang dimakan terus secara mentah (hirisan ikan) dan ada juga yang hirisan daging ikan dicelur ke dalam air panas seketika. Itu semua bergantung kepada citarasa sendiri.
c) Ambuyat
Ambuyat yang sedap dimakan. Foto : cahaya pemeliharaku |
Ambuyat diperbuat daripada pokok rumbia yang diproses menjadi sagu rumbia. Bagi masyarakat Bisaya yang tinggal di Beaufort, Sabah, untuk membuat ambuyat, mereka perlu meredah hutan mencari pokok sagu. Pokok sagu akan ditebang dan dibawa ke pondok pemprosesan sagu.
Di pondok tersebut, kebiasaannya kaum lelaki bertanggungjawab mengupas kulit batang sagu tersebut. Batang sagu yang telah dikupas, dibelah bagi mengeluarkan isi sagu yang terdapat di bahagian tengah batang sagu.
Kemudian, isi sagu yang berwarna putih dipotong kecil dan halus. Sagu yang dipotong ditapis dan direndam untuk tempoh tiga hari di dalam baldi yang berisi air. Secara keseluruhannya, proses ini memakan masa selama sehari untuk disiapkan. Selepas tempoh satu atau dua hari, isi sagu yang direndam akan menjadi sebatian.
Ia dimasak atau secara tepat dibancuh dengan air yang baru mendidih dan di gaul sehingga likat. Selalunya ambuyat dimakan bersama-sama kuah ikan selayang (di Sabah ikan ini dikenali sebagai ikan basung) yang di masak kunyit. Kuahnya ikan tersebut dibubuh garam, cili padi yang di kisar atau ditumbuk dan di tambah air limau kapas atau limau kasturi sehingga secukup rasa. Dan isi ikan yang sudah dibuang tulangnya dimasukkan ke dalam kuah tersebut. Dan ambuyat tersebut dicelup dahulu ke dalam kuah ikan tersebut sebelum dimakan. Biasanya ada orang suka makan guna chopstick bambu yang dibuat khas untk makan ambuyat ni.
Resipi untuk menyediakan tiga jenis makanan masyarakat Kadazan ini boleh dilihat di halaman ini.
No comments:
Post a Comment